فناوری در ترجمه شفاهی
پیشرفت کاربرد فناوری در آموزش ترجمه انگلیسی – ترجمه شفاهی از اوایل قرن بیستم پیدایش انواع جدید ترجمه ی شفاهی را سرعت و حد و حدود خدمات ترجمه ی شفاهی را وسعت بخشیده است. از سال های ۱۹۹۰ به بعد، تقارن ارتباطات از راه دور با نظام های رقمی پردازش داده تاثیر عمده ای بر عمل حرفه ای گذاشته است. انواع لوازم و ابزار رقمی در دسترس مترجمان شفاهی قرار گرفته اند تا آن ها کار خود را به نحو احسن انجام دهند، از راه دور خدمات دهی کنند و نهایتا آن ها را جایگزین (بخشی از) مهارت های خود کنند. تمامی این مسائل نیازهای تحقیقی عمده را ایجاد می کنند و حاکی از این هستند که فناوری مصمم است تا نقش به طور روزافزون هسته ای در مطالعات ترجمه ی شفاهی داشته باشد.
لوازم فناوری در ترجمه شفاهی
ده ها سال قبل از جدیدترین تغییرات در “انقلاب دیجیتال”، ترجمه ی شفاهی همایشی همزمان به شدت بر فناوری ارتباطات مدرن متکی بود. مترجمان شفاهی همایشی، علاوه بر استفاده از نظام های انتقال برقی – صوتی که از زمان تکوینشان در اواخر سال های ۱۹۲۰ تغییر چندانی نکرده اند، از دهه های پایانی قرن بیستم، از ابزار رقمی عمدتا جهت مستندسازی و آمادگی بهره برده اند.
انتقال برقی – صوتی در فناوری ترجمه شفاهی
ترجمه ی شفاهی زبان گفتاری در محیط های همایشی چند زبانه با استفاده از نظام های برقی – فنی به منظور انتقال جریان گفتار به طور همزمان و از دور اما ضرورتا “در محل”، به شنوندگان متحول شد. آنگونه که بیگوری – جلون (۲۰۱۴) می گوید، ایده ی ادوارد فایلین درباره ی نظام “ترجمه ی شفاهی تلفنی” که با همکاری گوردون فینلی شکل گرفت، در ابتدا، با تردید مواجه شد. نظام فایلین – فینلی در اوایل سال ۱۹۲۵ در ILO آزمایش شد، و بعدا مورد پذیرش IBM نیز قرار گرفت، اما تنها دو دهه بعد با کاربرد در محاکمه ی نورمبرگ مورد توجه و پذیرش گسترده قرار گرفت.
استفاده از لوازم برقی در ترجمه ی شفاهی
معرفی متعاقب این نظام در سازمان ملل به شدت آن را ارتقا داد اما مجددا با مقاومت سرسختانه ی مترجمان شفاهی روبرو شد که به شیوه ی پیاپی ترجمه می گردند (بیگوری – جلون ۲۰۰۴). در حالی که استفاده از لوازم برقی در ترجمه ی شفاهی همزمان همچنان در اوایل سال های ۱۹۶۰ یک نوآوری مستلزم توصیف مبسوط بود (نک. ون هوف ۱۹۶۲: ۱۱۹ ف ف )، در دهه های بعد چندان مورد توجه قرار نگرفت.
انتشار نظام های شنیداری رقمی
از سال های ۱۹۷۰ به بعد، انتشار نظام های شنیداری رقمی کیفیت انتقال صدا را با چالش های تازه ای مواجه ساخت. گذشته از این اجماع نظر که نظام صوتی مورد استفاده در ترجمه ی شفاهی همزمان باید فرکانس های بین دست کم ۵۰ هرتز و ۱۵۰۰۰ هرتز را به طور صحیح بازتولید کند، معیارهای اخیر مستلزم سرعت نمونه گیری ۲۲ کیلو هرتزی یا بیشتر با عمق ۱۶ بیتی هستند. به علاوه، لازم است که یک آمیزنده ی خودکار درون داد مبدا میکروفون را به نحوی پردازش کند که حداقل «شاخص انتقال کلام» طبق معیار پردازش رقمی علائم گفتار (ICE 60268- 16) (2011) برابر با ۶/۰ باشد.
ابزار فناوری در ترجمه شفاهی
به استثنای ترجمه ی شفاهی همزمان زبان گفتاری کابینی، بیشتر انواع ترجمه ی شفاهی را بدون استفاده از ابزار بخصوص اجرا کرد. ترجمه ی شفاهی نجوایی با استفاده از لوازم سیار که از لوازم قابل حمل (bidule) نامیده می شود، از این لحاظ شکل التقاطی نامیده می شود. پانت (۱۹۹۹) نوع دیگری از شیوه ی همزمان را «ترجمه ی شفاهی نمایشی» می نامد که به معنای تبدیل بی درنگ کلام زبان مبدا به خلاصه ی مکتوب به زبان مقصد و معمولا بر روی اورهد است.
ایده ی نمایش از رایانه ی شخصی
پانت ایده ی نمایش از رایانه ی شخصی را سرمایه ی اصلی در این شیوه تلقی می کرد، اما مشخص بود که تغییراتی که قرار بود دو دهه بعد در نتیجه ی تشخیص خودکار گفتار (ASR) رخ دهند را نمی توانست پیش بینی کرده باشد. استفاده ی مترجمان شفاهی پیاپی از “ابزار” از دوران اوج این شیوه در سال های ۱۹۲۰ به صفحه ی یادداشت برداری و خودکار محدود بوده است که این مترجمان درترجمه ی شفاهی رو در رو به شیوه ی پیاپی کوتاه غالبا از این دو مورد نیز استفاده نمی کنند.
فناوری ضبط رقمی جایگزین یادداشت برداری
میشل فراری (گومز ۲۰۰۲)، مترجم شفاهی پیشگام SCTC، به نوعی نوآوری در این شیوه پرداخت؛ بدین نحو که فناوری ضبط رقمی را جایگزین یادداشت برداری کرد. مترجمان شفاهی در شیوه ی موسوم به “همزمان – پیاپی” (Sim Consec)، با استفاده از وسیله ای رقمی کلام مبدا را ضبط می کنند و سپس، آن را در گوشی بازپخش می کنند و برگردان کلام را به شیوه ی همزمان برای مخاطب ارائه می کنند.
یادداشت برداری به کمک خودکار رقمی
ضبط و یادداشت برداری به کمک خودکار رقمی یا خودکار هوشمند (smartpen) را می توان با وسیله ای واحد اجرا کرد (اورلاندو ۲۰۱۰). البته صرف نظر از وسیله ی ضبط رقمی، لازم است که پتانسیل و محدودیت های SimConsec کاملا مورد کاوش قرار گیرند. محققان در مطالعات تجربی متعدد (مثلا هامیدی و پوچ هکر ۲۰۰۷) ادعای فراری مبنی بر صحت برتر در مقایسه با شیوهی پیاپی مبتنی بر یادداشت را تایید کردند اما به نبود حسن تفاهم مترجم شفاهی با مخاطب طی انتقال همزمان مبتنی بر بازپخش اشاره کردند.
هابیل (۲۰۱۱) در آزمایشی بر روی هفت آزمودنی استفاده کننده از خودکار هوشمند در ضبط و یادداشت برداری به آنها این اختیار را داد که به منظور برگران سه سخنرانی کوتاه دارای سطوح مختلف تراکم اطلاعاتی به یکی از دو شیوه ی SimConsec یا پیاپی مبتنی بر یادداشت عمل کنند. آزمودنی ها علیرغم اینکه تجربه ی محدودی در استفاده از این شیوه داشتند و با وجودی که کیفیت مطالب ضبط شده پایین بود، صراحتا شیوه ی SimConsec را در برگردان سخنذانی های مبدایی که حشو کمتری داشتند، انتخاب کردند.
فناوری های پردازش گفتار و متن
فناوری های پردازش گفتار و متن با پتانسیل بهره دهی به مترجمان شفاهی همزمان و پیاپی شامل ابزار مبتنی بر ASR می شوند که نمئنه ی آن استخراج اصطلاح از گفتار مبدا و آوانویسی بیدرنگ است که غالبا در شهادت نامه های حقوقی کاربرد دارد. همچنان لازم است که تحقیق نظام مند بیشتری بر روی استفاده از چنین ابزاری و تاثیر آنها بر کنش مترجم شفاهی اجرا شود. همین مساله درباره ی کاربرد رقمی دیگری صادق است که به پردازش “پشت میکروفون” یک حافظه ی میانگیر ادغام شده با میز فرمان ترجمه ی شفاهی همزمان کمک می کند.
مترجم شفاهی با فشار دادن دکمه ی “تکرار اصل” می تواند گفتار مبدا را به مدت چند ثانیه عقب برده و بازپخش کند و سپس با کلام بی درنگ گوینده همراه شود. پردازش رایانه ای متن و مدیریت اسناد بیشتر از پردازش رقمی کلام محیط کاری و فنون مترجمان شفاهی همایشی همزمان را متحول کرده است. مترجمان شفاهی با کنار گذاشتن ابزار ارتباطی / دفتری معیار که در حرفه های مختلف رواج دارند، در واقع با تکیه با تکیه بر فناوری رقمی و با توجه ویژه به مستند سازی و مدیریت اصطلاحات تخصصی، خود را برای عمل ترجمه آماده می کنند.
در حالی که عمل مدیریت واژه نامه ها در بین حرفه ای های ورزیده همچنان وجهه ی نسبتا سنتی دارد (جیانگ ۲۰۱۲) نرم افزارهای تخصصی متناسب با مراحل کار مترجم شفاهی همزمان مخصوصا از درون خود این حرفه طراحی شده اند. برنامه هایی مانند Interplex و InterpretBank (فانتینیولی ۲۰۱۳) متناسب با مستندسازی انعطاف پذیر (“خارج خط”) و مشاوره ی “داخل خط” سریع در داخل کابین ترجمه طراحی شده اند. این نظام ها که ریشه در ابزار پایگاه داده ها دارند، دارای نقش “محیط کاری” هستند و در برآورده سازی نیازهای مدیریت دانش مترجمان شفاهی به آن ها کمک جامعی می کنند.
فناوری ترجمه ی شفاهی از راه دور
پیشرفت فنی بدین معنا است که حضور همزمان تمامی شرکت کنندگان در فضای ادراکی در محلی معین را نباید دیگر مشخصه ی رویداد ارتباطی با میتجیگری مترجم شفاهی دانست. قدیمی ترین و ساده ترین شکل ارتباط واسطه ای از راه دور (“به شیوه از راه دور”) ترجمه ی شفاهی تلفنی است؛ جدیدترین نوع آن با تکیه بر فناوری کنفرانس ویدیویی وب – بنیاد اجرا می شود.
ترجمه ی شفاهی به شیوه ی کنفرانس ویدیویی
هر دو با آرایش های متنوعی سازگار هستند؛ از کنفرانس از راه دور سه طرفه گرفته تا برخوردهای گفتگویی یا چند طرفه با میانجیگری مترجم شفاهی از راه دور. موقعیت های ترجمه ی شفاهی از راه دور از این لحاظ از تعامل متمایز هستند که در آنها یکی از طرفین “از راه دور” از طریق پیوند شنیداری / دیداری به برقراری ارتباط می پردازد و مترجم شفاهی همراه با یکی از طرفین ارتباط در محل معینی حضور دارد. استفاده از فناوری کنفرانس از راه دور برای این نوع از ارتباط واسطه ای از راه دور ترجمه ی شفاهی به شیوه ی کنفرانس ویدیویی نامیده می شود. از آنجایی که این نوع از ترجمه ی شفاهی بعضی از خصوصیات ترجمه ی شفاهی از راه دور را دارد، زیر مجموعه ی آن قرار می گیرد.
فناوری ترجمه ی شفاهی تلفنی
ترجمه ی شفاهی تلفنی (و صرفا شنیداری) در اوایل سال های ۱۹۵۰مطرح شد (نک. پانت ۱۹۵۷/۲۰۰۲) و امروزه کاربرد گسترده ای در برقراری ارتباط میان زبان گفتاری دارد. اجرای نظام مند آن در سال های ۱۹۷۰ و عمدتا در استرالیا آغاز شد، کشوری که محل راه اندازی خدمات مترجم شفاهی تلفنی ضروری در سال های ۱۹۷۲ بود. درایالات متحده، ترجمه ی شفاهی تلفنی دراوایل سال های ۱۹۸۰ رواج یافت و به سرعت رشد یافت و به تجارت تبدیل شد.
تحقیق نظام مند در ترجمه ی شفاهی تلفنی در مقایسه با حجم تجارت (میلیاردی) جهانی آن اندک است و معایب (مزایای) فرایندهای تلفنی نسبت به سایر فرایندهای این حوزه ر کانون توجه این تحقیقات قرار دارد. وادنوو (۱۹۹۹) در مطالعه ی موردی خود با موضوع مقایسه ی ترجمه ی شفاهی رو در رو با ترجمه ی شفاهی تلفنی در دو مصاحبه ی پلیسی سوئدی / روسی با حضور مشارکت کنندگان مشابه دریافت که برخورد ترجمه شده از راه دور روانی کلام و روانی در هماهنگ سازی نداشت.
پویاپی تعاملی ترجمه ی شفاهی تلفنی
حضور همزمان شنیداری – دیداری مشارکت کنندگان در ترجمه ی شفاهی در محل ضرب آهنگ گفتگویی مشترک را تسهیل کرد و زمینه ی صحبت و تعامل بیشتری در زمان کمتری را فراهم آورد. روزنبرگ (۲۰۰۷) به بررسی پویاپی تعاملی ترجمه ی شفاهی تلفنی با در نظرگیری ساختار فنی مورد استفاده، یعنی گفتگوهای سه طرفه (با سه گوینده پشت خط تلفن در محل های مختلف)، گفتگوهای رو در روی ترجمه شده از طریق تلفن تصویری ، و “گفتگوی تلفنی موازی” (telephone – passing) پرداخت.
تحلیل روزنبرگ
روزنبرگ در تحلیلی خود از بیش از ۱۸۰۰ ترجمه ی شفاهی تلفنی در مدت دو سال دریافت که ترجمه ی شفاهی از راه دور به کمک تلفن تصویری بیشتر از سایر انواع در برابر مشکلات مربوط به کیفیت صدا و قابلیت فهم پذیری آسیب پذیر است. او همچنین تاثیر آرایش تعاملی بر مبنای انتخابی مترجم شفاهی را برجسته می سازد؛ این حقیقت که مشتریان عمدتا یکدیگر را با استفاده از ضمیر سوم شخص به طور غیر رسمی مورد خطاب قرار می دهند، بدین معنی است که مترجم شفاهی به احتمال زیاد از هنجار حرفه ای ترجمه ی شفاهی با استفاده از ضمیر اول شخص منحرف خواهد شد.
نبود علائم دیداری در فناوری ترجمه شفاهی
یکی از نگرانی های اساسی درترجمه ی شفاهی تلفنی نبود علائم دیداری است. لوکیتس و دیگران (۲۰۱۰) در مطالعه ای تطبیقی با حضور ۲۴۰ بیمار زایمان کرده ی اسپانیایی و ۲۴ مراقب بهداشتی استفاده می کنند و از خدمات ۷ مترجم شفاهی ارزیابی کیفیت برخورد و نظرهای شرکت کنندگان نسبت به ترجمه ی شفاهی حضوری و تلفنی و نیز ترجمه ی شفاهی ویدیویی (۸۰ مورد به ازای هر کدام) را استخراج کرد.
کمترین محبوبیت ترجمه ی شفاهی تلفنی
یافته های این مطالعه حاکی از ترجیح ترجمه ی شفاهی در محل (رو در رو) به ترجمه ی شفاهی از راه دور، چه شنیداری و چه دیداری بود؛ ترجمه ی شفاهی تلفنی کمترین محبوبیت را از دید شرکت کنندگان داشت. یافته های این مطالعه در پیمایشی بر روی ۵۰ مترجم شفاهی پزشکی که بسندگی سه گزینه (حضوری، تلفنی و ویدیویی از راه دور) را درباره ی موقعیت های بالینی مختلف ارزیابی کردند، تایید شد (پرایس و دیگران ۲۰۱۲).
ترجیح دادن ترجمه ی شفاهی حضوری توسط شرکت کنندگان
در حالی که هر سه فرایند از لحاظ مبادله ی اطلاعات رضایت بخش محسوب شدند، شرکت کنندگان ترجمه ی شفاهی حضوری را در تعامل های وابسته به حسن تفاهم و درک بینافرهنگی به ترجمه ی شفاهی تلفنی ترجیح دادند. اینکه تصویر ویدیویی تا چه حد می تواند نبود حضور همزمان فیزیکی را جبران کند؛ اهمیتی اساسی در بحث کلی درباره ی ترجمه ی شفاهی از راه دور دارد. تحولات فنی و اقتصادی تا حدی این مسئله را در ترجمه ی شفاهی تلفنی مشخص می کنند.
فناوری ترجمه شفاهی با ناشنوایان
با توجه به آینده ی نامشخص ارتباط تلفنی غیر سیار و در دسترس قرارگیری روزافزون کنفرانس ویدیویی اینترنتی، می توان گفت که عمل ترجمه ی شفاهی به شیوه ی صرفا شنیداری رو به پایان است. ارتباط تلفنی تصویری و کنفرانس ویدیویی وب – بنیاد در ارتباط از راه دور با مصرف کنندگان ناشنوا برای مدتی شکل معیار بوده است. ناشنوایان به شیوه ی موسوم به ترجمه ی شفاهی واسطه ای ویدیویی قادرند که با شنوایان پشت خط تلفن از طریق “مترجم شفاهی تصویری” ارتباط برقرار کنند.
وسیله ی مترجم شفاهی با ناشنوایان
دراینجا، ذکر این نکته لازم است که این مترجم شفاهی با ناشنوایان به شیوه شنیداری و با ناشنوایان با استفاده از وسیله ای رقمی (مثلا گوشی هوشمند) با قابلیت برقراری ارتباط تصویری در ارتباط است. با توجه به درگیر بودن دو وجهیت زبانی مختلف می توان ترجمه ی شفاهی واسطه ای ویدیویی را به شیوه ی همزمان اجرا کرد، در حالی که مترجمان شفاهی تلفنی زبان گفتاری به دلیل محدودیت های فنی صرفا می توانند یه شیوه ی پیاپی ترجمه کنند.
