بازنویسی پیشینه ی پژوهش
بازنویسی پیشینه ی پژوهش در آموزش ترجمه انگلیسی زبان شناسی : در هر مقاله، پایان نامه و یا رساله ای، آوردن یک گزارش مبسوط از دیرینه ی تحقیق یک امر اساسی و بنیادی است. البته این امکان وجود دارد که به لحاظ فراوانی داده ها حجم نوشته از حد معقول فراتر رود. پرداختن بیش از حد و یا کم تر از حد معمول هر دو از اعتبار پژوهش می کاهد. چگونه بخوانیم، چگونه بنویسیم و چگونه گزارش کنیم، از موضوعاتی است که پرداختن به آن ها از اهمیت برخوردار است. در زیر به خط مشی ها و راهبردهایی اشاره خواهیم کرد:
چارچوب و طرحی را فراهم آورید
چارچوب طراحی را فراهم آورید و در آن میزان و حجم واژه هایی را که می توان در پیشینه منظور کرد مشخص نمایید. پس از آنکه موضوعات مورد نظر را فهرست کردید، آنها را به زیر مجموعه های کوچکتری که حدود ۳۵۰ کلمه را شامل شود تقسیم کنید به نحوی که موضوعات را در کل پوشش دهند. تعیین مقدار و میزان پرداختن به یک موضوع خاص به شما کمک می کند از اطاله ی کلام بکاهید و بر شیوایی رساله بیفزایید.
تصور نکنید که هدف از پیشینه ی پژوهش نقل همه ی مطالب مربوط و نامربوط و کلیه ی ایده هایی است که در آن زمینه لحاظ و در گذشته ها فهرست شده اند. این کار موجب خواهد شد که مطالب جالب در پژوهش شما جایی نداشته باشند.
در چینش و ارائه پیشینه ی پژوهش با “موضوع” مورد نظر آغاز کنید
نه با انتشاراتی که از هر دست وجود دارند. نخست بر موضوع پژوهشی خود تاکید کنید و در آن به سوالاتی که در پیشینه ها آمده اند بپردازید. با طرح سوالات خود و پیگیری آنها در پیشینه ها، زودتر و راحت تر به پاسخ ها می رسید.
از پرداختن به موارد حاشیه ای حذر کنید
از سویی مقایسه ی یافته ها با سهولت و سرعت بیشتری انجام می پذیرد. برای مثال اگر موضوع پژوهش شما بررسی تفاوت بین زبان یک برادر و خواهر چهارساله ی همزاد باشد. سوالاتی که می توان در پیشینه ها به دنبال پاسخ آنها بود می توانند مشابه با سوالات زیر باشند:
زبان یک دختر چهارساله ی غیر همزاد در مقایسه با یک پسر در همان سن چه تفاوتی می تواند داشته باشد؟ آیا فرایند رشد یادگیری زبان در کودکان همزاد با کودکان غیر همزاد یکسان است؟ کدامیک از جنبه های زبان آموزی از جذابیت و اهمیت بیشتری برخوردار هستند؟ (آواشناسی، نحوه، یادگیری واژه ها و کلمات، تعامل اجتماعی)
بررسی روش های پیشینیان در پیشینه ی پژوهش
بخشی از پیشینه ی پژوهش شما می تواند به بررسی روش هایی اختصاص یابد که پیشینیان به کار برده اند. از آن جمله طرح سوالات زیر است: پژوهشگران پیشین در بررسی زبان کودکان از کدامین شیوه و روش های علمی بهره گرفته اند و میزان موفقیت آنها چگونه بوده است؟ به این سوال می توانید در بخش مربوط به روش علمی که خود بکار برده اید اشاره کنید. در حقیقیت، تصور نکنید که بخش پیشینه ی تحقیق یک کتاب مجزاست و الزاما باید در یک بخش ویژه عرضه گردد. مطالب را می توان بر حسب ضرورت در هر کجا که شایسته است به کاربرد.
پیشینه ی پژوهش قلمرویی برای شناخت تناقضات موجود در پایان نامه ها
بخش پیشینه ی پژوهش پنجره ی نمایشی اطلاعات نیست بلکه قلمرویی است برای شناخت و آشنایی با تعارضات و تناقضات موجود در رساله ها و پایان نامه ها که باید مورد نقد و بررسی دقیق قرار گیرند. نقش شما نقش داوری است که به نقد می پردازد و نقاط ضعف و قوت یک نویسنده ی واحد، عملا مشکل است در حالیکه اگر بررسی این مسایل در چارچوب و در پاسخ به سوال یا سوالات مورد نظر باشد، از سهولت بیشتری برخوردار خواهد بود. برای آگاهی بیشتر در ارتباط با کم و کیف پرداختن به این مهم به بخش های دیگر مراجعه کنید. از شما انتظار می رود که به بررسی بپردازید و نه اینکه تنها به ارائه گزارش و نقل شواهد اکتفا کنید. برای دریافت رهنمودهای بیشتر به والس و ری (۲۰۰۶) مراجعه کنید.
چگونه بخوانیم و چگونه یادداشت برداری کنیم؟
همواره بکوشید که از کلی خوانی پرهیز کنید. قبل از یادداشت برداری مطالب مورد نیاز خود را ردیابی کنید و آگاهانه بخوانید و نه بدون هدف. به جای آنکه یادداشت های مرتبط با هر کتاب یا مقاله را در یک دفتر جداگانه بنویسید، بهتر است یادداشت ها را به صورت موضوعی گرداوری کنید. بدین ترتیب شما در هر صفحه از دفترچه ی یادداشت خود، مطالب گوناگون با موضوعات یکسان و مراجع متنوع خواهید داشت. بدین ترتیب وجوه اشتراک و افتراق نویسندگان به صورت یکجا در اختیار شما خواهد بود.
نوشتن نقل قول ها
فراموش نباید کرد که هر نقل قول باید با اسم نویسنده، تاریخ انتشار و صفحه ی کتاب درج شود تا ردیابی موضوعات با سهولت بیشتری امکان پذیر گردد. هر نقل قول را در داخل “……” قرار دهید تا این تصور برای شما پیش نیاید که گفته و نظر خود شماست. در نوشتن نقل قول ها هجای کلمات و نقطه گذاری ها را به دقت لحاظ کنید. فراموش نکنید که اوردن عبارات دیگران بدون ذکر مآخذ”سرقت ادبی” محسوب می شود.
پروزه های منحصرا نظریه ی بنیاد
در مواردی خاص این امکان وجود دارد که یک پژوهش بدون نیاز به گردآوری اطلاعات و داده ها و صرفا بر پایه ی یک نظریه انجام پذیرد.
دو دلیل عمده برای انجام یک پژوهش نظریه بنیاد وجود دارد:
- ممکن است قصد ما انجام دادن تحقیقی بر یک جنبه از زبان باشد و دلیل آن این باشد که یا از طریق گردآوری داده ها امکان بررسی آن نباشد و یا نتوان از راه سنجش به نتایجی دست یافت(البته در مواردی می توان مثال های شاهدی آورد).
زمینه های پژوهشی زبان شناختی در این قبیل موارد، فلسفه ی زبان، پیدایش و تحول زبان و نحو زبان را شامل می شود.
- ممکن است به گردآوری مجدد اطلاعات نیازی نباشد زیرا اطلاعات مورد نیاز شما زا ضمائم دیگر تحقیقات انجام یافته قابل دست یابی است.
زمینه های مربوط به زبان های بیگانه، زبان شناسی بالینی و زبان شناسی تاریخی و نظایر آن از آن جمله اند. سعی نکنید از انجام پژوهش های تجربی با توسل به تحقیقات نظریه بنیاد بپرهیزید زیرا تحقیقات نظریه بنیاد ویژگی های خود را دارند و عملا بسیار مشکل آفرین هستند. اگر قصد دارید یک پژوهش فرضیه بنیاد را انجام دهید، نخست دیرینه تحقیق مرتبط با آن را با دقت مورد عنایت و بررسی قرار دهید. لازم است در زمینه ی مورد نظر بررسی های وسیعی را انجام دهید در غیر این صورت استدلال های بی پایه و اساس خواهند بود.
انتخاب زمینه ای بر حسب علاقه
با توجه به علاقه ی خود، زمینه ای را در نظر بگیرید و مطالب زیادی در آن ارتباط بخوانید. بخشی از آن را که قابل بررسی بیشتر است برگزینید و به جستجو بپردازید. یکی از راه ها آن است که نظریه ای را در ارتباط با یک مقوله محک بزنید. برای مثال، یک مدل شناخته شده را در ارتباط با بازیابی و به خاطرآوری واژه ها در گویشوران تک زبان می توان در مورد افراد چند زبانه نیز محک زد.
سوال: آیا مدل مورد نظر می تواند به آسانی در مورد زبان های دیگری نیز مصداق داشته باشد؟
مدلی که بیانگر نحوه ی گذار از اندیشه به گفتار است را می توان با تحول و تکامل انسان ها مورد تحقیق و بررسی قرار داد.
سوال: آیا این فرایند می تواند مزیتی در بقاء انسان به حساب آید؟
اگر یک نظریه به نحوه ی تولید اصوات پرداخته باشد
سوال: آیا می توان این مدل را در بررسی فرآیند یادگیری نوشتار نیز به کار گرفت؟
سوال: آیا می توان وارونه ی این مدل را در مورد درک مطلب نیز تعمیم داد؟
سوال: اگر این مدل براساس داده های افراد بزرگسال طراحی شده است آیا امکان تعمیم دادن آن در کودکان نیز وجود دارد؟
با رسم نمودار نشان دهید که مدل مورد نظر شما چگونه عمل می کند.
نمودارها باید شفاف و گویا باشند تا بتوان به درکی از نحوه ی پیگیری و رسیدن به اهداف نائل گردید.
به وضوح شرح دهید که مدل شما چه تفاوتی با مدل های پیشین دارد و فرایند ها چگونه اند.
پایه ریزی یک پژوهش داده – بنیاد
زمینه های تحقیقی هر کدام از پروژه ها ویژگی خود را دارند و نیازمند تکنیک های خاص خود هستند. با این تکنیک ها نیز آشنا خواهید شد. اما قبل از انکه به این مقوله بپردازیم، لازم است با استادان راهنمای خود تماس بگیرید و روش های مطلوب نظر آنها و نیز ابزار مطلوب را جویا شوید. مطمئن شوید که در حد مطلوب در زمینه ی تحقیق خود اطلاعات لازم را در اختیار دارید. هرچند داشتن مهارت در یک زمینه ی علمی می تواند بسیار اثرگذار و مفید باشد با وجود این همیشه این امکان وجود ندارد.
اگر به اطلاعات تازه تری نیاز دارید، شایسته است که به افراد متخصص مراجعه کنید و از آنها مدد بگیرید. با طرح سوالات مطلوب از متخصص بخواهید که نظر خود را به صراحت بیان کند و از او بخواهید که طرحواره ها و الگوهای پژوهشی دیگری را رد اختیار شما قرار دهد. شرکت در نشست هایی که در آن ها الگوهای نوینی ارائه می شوند، می تواننند در تصحیح روشی که انتخاب کرده اید به کار آیند. همواره یادداشت های خود را با داده های جدید تطبیق دهید و به تعدیل آنها بپردازید.
دسترسی به گویشوران و پرسشگیران
برای انجام پژوهش در زمینه ی مسائل انسانی، طبیعتا دسترسی به افراد مطلع و اهل زبان یک نیاز مبرم است. گاه می توان اطلاعات را از یک گویشور اخذ کرد در حالیکه در پاره ای از موارد مراجعه به افراد و گویشوران گوناگون یک نیاز اساسی است. آنچه از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است ردیابی گویشوران و پرسشگیرانی است که می توانند اطلاعات لازم و مقتضی را در اختیار شما قرار دهند.
مقوله های زیر باید مد نظر باشند:
- چگونه می توان پرسشگیران را به صرف وقت لازم و پاسخگویی به سوالات تشویق و ترغیب کرد؟
- چگونه آنها را از اهداف تحقیقی که در دست اجرا داریم مطلع کنیم؟
- اگر درتحقیق شما، هم به گویشوران زن و هم به گویشوران مرد نیاز است، چگونه در تدارک آن و رعایت نسبت اقدام می کنید؟
- اگر در تعطیلات به سر می برید، چگونه به افراد پرسشگر و گویشوران دسترسی پیدا می کنید؟
- اگر گویشوران و افراد را زا بین جمع خانوادگی خود اختیار می کنید، آیا معیارهای سنی، جنسی و سایر ویژگی ها را لحاظ می کنید؟ تاثیر آنها بر روند پژوهش شما چگونه خواهد بود؟
نباید فراموش کرد که گویشوران و کسانی که به پرسشنامه های شما پاسخ می دهند در حق شما لطف می کنند. بنابراین بر پژوهشگر فرض است که رعایت شئونات را بکند،وقت شناس باشد، در تهیه و تدارک لوازم ضروری نهایت دقت را به عمل آورد و در مورد ارایه ی توضیحات مناسب کوتاهی نکند. تشکر از کسانی که در درازای انجام پزوهش در کنار ما قرار دارند و به ما کمک می کنند از اهمیت بسیاری برخوردار است. ممکن است پرسشگران مایل باشند، پس از پایان یافتن تحقیق، از نتایج به دست آمده اطلاع یابند. این وظیفه بر عهده ی پژوهشگر است که در انجام این مهم بکوشد.
